کشک منبع خوبی از کلسیم و پروتئین است

شاید بسیاری از شما ندانید که کشک یکی از مواد لبنی است که تنها در ایران یافت می شود. در واقع می توان گفت که مانند دوغ تهیه شده از ماست، این فرآورده محصولی کاملا ایرانی است. وجود ضرب المثل های فراوان در مورد کشک در زبان فارسی نشان دهده ی قدرت تولید و استفاده از این ماده غذایی مفید است.

کشک یکی از فرآورده های فرعی شیر است که به روش سنتی از جوشاندن، تغلیظ و یا خشک کردن دوغی که پس از کره گیری باقی می ماند و یا از ماست بدون چربی، تهیه می شود. ماده اولیه کشک عبارت است از شیر میش، بز، گاو و یا مخلوطی از آن ها. در صنایع غذایی تولید کشک با فرآوره های صنعتی و به صورت کشک مایع مستقیما از شیر صورت می گیرد.

کشک های سنتی مایع از ساییدن و رقیق کردن کشک که معمولا به صورت پاستوریزه تهیه شده، تولید می شوند. در مناطق مختلف کشور به علت دامداری ایلی و عدم دسترسی اغلب گله داران دهات ایران به کارخانه شیر، مازاد شیر تولید شده به کشک تبدیل گردیده و به این وسیله قابلیت نگه داری آن را بالا می برند.

ارزش غذایی کشک :

کشک با حجم کم خود، یک ماده غذایی معجزه آسا است، که در بردارنده تمامی خواص شیر و حاوی کلسیم، چربی، نمک، پروتئین، نیاسین است. میزان انرژی تولید شده با صد گرم کشک حدود صد و پنج تا صد و بیست کیلو کالری می باشد، که می تواند به عنوان یکی از تامین کننده های انرژی مورد نیاز بدن در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود. میزان ترکیبات مواد مغذی در کشک های مختلف، به نوع فرآوری و همچنین شیر یا مواد اولیه تهیه آن بستگی دارد.

بر اساس بررسی های انجام شده بر روی کشک، آن را واجد ارزش غذایی بالا دانسته اند و در دسته غذاهای تخمیری طبقه بندی می کنند. مشابه این غذا ترخینه است که به خصوص در مناطق غربی کشور تهیه می شود. برای تهیه این غذا بلغور گندم، سبزی های محلی و دوغ یا کشک را با هم مخلوط کرده و با تخمیر دوغ آن را به صورت گلوله های کوچک در آورده، آن را خشک و برای مصرف در فصول سرد نگهداری می کنند.

استفاده درمانی از کشک :

مهمترین استفاده درمانی از کشک، پیشگیری از بروز یا پیشرفت بیماری پوکی استخوان  است. میزان مناسب کلسیم و فسفر و نسبت این دو ماده مغذی در ترکیب کشک شرایط ایده آلی را برای استفاده بهینه از کشک مصرفی در پیشگیری از پوکی استخوان به وجود آورده است، به طور سنتی در برخی از مناطق کشور، خوردن روزانه کشک به مادران شیرده و باردار توصیه می شود که در صورتی که موارد بهداشتی مربوط به آن رعایت شود، پیشنهاد و توصیه ای علمی به شمار می رود.

نگهداری از کشک خشک :

امروزه در خانه مزه کشک خوب تقریبا از یاد رفته است. هر چند با وسایل امروزی، مانند مخلوط کن و دستگاه هم زن ساییدن کشک به هیچ وجه دشوار نیست. کشک خشک را پس از کوبیدن در آسیاب بریزید و آن را در شیشه در بسته و جای خنک به مدت طولانی می توانید نگهداری کنید. یک ساعت پیش از مصرف چند قاشق از گرد کشک را در یک یا دو پیمانه آب خیس کنید و سپس با همان آب در مخلوط کن بریزید تا کشک ساییده و تازه ای به دست آید.